حرفه عکاسی به‌لحاظ فنی دشوار است و به دانش و مهارت نیاز دارد. بنابراین اگر می‌خواهید عکاس شوید، باید پیش از ورود به این مسیر شغلی آموزش‌های لازم را دریافت کنید. در ادامه با کارهایی که عکاسان انجام می‌دهند و مراحل یادگیری عکاسی آشنا می‌شویم و می‌آموزیم که چطور یک عکاس حرفهای شویم. در پایان نیز میزان حقوق و چشم‌انداز شغلی عکاسان را بررسی می‌کنیم.
عکاس چه کاری انجام می‌دهد؟
عکاسان از موضوعات مختلفی مانند رویدادها، افراد، حیوانات یا مناظر طبیعی عکس های حرفه ای می‌گیرند. آنها از نور و چشم‌اندازهای هنری برای ثبت لحظات و برانگیختن واکنش بیننده استفاده می‌کنند. بعضی از عکاسان در محیط‌های باز و بعضی در استودیوها کار می‌کنند. حرفه عکاسی می‌تواند تمام‌وقت یا پاره‌وقت باشد. در عکاسی پاره‌وقت حجم کاری فرد در زمان‌های مختلف سال، متفاوت است.
عکاسانی که در زمینه‌های مختلف کار می‌کنند وظایف گوناگونی دارند. معمولا کارهای اصلی که عکاسان انجام می‌دهند عبارت‌اند از:
- ارائه خدمات تبلیغاتی برای جذب مشتری؛
- تحقیق درمورد گرایش‌ها و روش های عکاسی؛
- برنامه‌ریزی روش‌ها برای انجام عکاسی گزینشی (photo shoot، یکی از انواع عکاسی که در آن عکاس با گرفتن عکس‌های گوناگون از بین آنها بهترین عکس را انتخاب می‌کند.)
- ارزیابی عکس‌های ویرایش‌نشده برای انتخاب عکس‌های دلخواه؛
- استفاده از نرم‌افزارهای ویرایش برای بهبود عکس‌ها؛
- نگهداری و استفاده از تجهیزات عکاسی؛
- ایجاد یک نمونه‌کار حرفهای به‌روزشده.
بعضی از عکاسان در استودیو کار می‌کنند و از مشتریان خود عکس می‌گیرند و بعضی نیز برای رسانه‌هایی مانند روزنامه‌ها یا سرویس‌های خبری کار می‌کنند. بعضی نیز با عکاسی به‌صورت آزاد و مستقل یا با راه‌اندازی استودیوی عکاسی خود برای خودشان کار می‌کنند. در عکاسی می‌توان طیف گسترده‌ای از تخصص‌ها را یافت. بعضی از انواع رایج عکاسی شامل عکاسی هوایی، حیات وحش، خبری، رویدادها، عروسی و خانواده است.
ویژگی‌های یک عکاس موفق
برای اینکه عکاسی موفق باشیم باید چهار مهارت ضروری را کسب کنیم. این چهار مهارت به دو دسته تقسیم می‌شوند: مهارت‌های سخت و مهارت‌های نرم. مهارت‌های سخت مهارت‌هایی فنی هستند مانند استفاده خلاقانه از تجهیزات، ارائه ایده‌های جدید و دانستن چگونگی پیداکردن و ایجاد نور، ویرایش عکس‌ها و غیره. مهارت‌های نرم نیز شامل توانایی برقرارکردن ارتباط درست با مشتریان و درک خواسته‌ها و نیازهایشان است.
مهارت‌های فنی – مهارت‌های سخت (Hard skills)
مهارت‌های سخت را می‌توان مهارت‌های درونی نامید، زیرا می‌توان به‌تنهایی و با مطالعه و تمرین آنها را تقویت کرد. مهارت‌های سخت جنبه فنی و هنری را دربرمی‌گیرند:
- جنبه فنی: آموزش و یادگیری مهارت‌های سخت آسان است. در کارگاه‌ها بسیاری از جنبه‌های فنی عکاسی آموزش داده می‌شود. در بخش فنی باید با چیزهایی مانند کار با دوربین، ترکیب‌بندی در عکاسی، کنترل نوردهی، نسبت نورپردازی (lighting ratio) و مسائل مربوط به دیافراگم، حداکثر دامنه دینامیکی و سرعت شاتر مناسب آشنا شوید. به مهارت‌های ویرایش عکس نیز نیاز دارید.
- جنبه هنری: جنبه هنری عکاسی، کنترل هنری دوربین، ترکیب‌بندی و نوردهی را پوشش می‌دهد.
مهارت‌های فنی و هنری دو مهارت سخت بسیار متفاوت‌اند. عکاسان بسیار خوبی وجود دارند که از نظر هنری شگفت‌انگیزند و می‌توانند تصاویر خارق‌العاده‌ای خلق کنند، ولی درمورد اجزای فنی کاری که انجام می‌دهند، چیز زیادی نمی‌دانند.
مهارت‌های نرم (Soft skills)
مهارت‌های نرم را می‌توان «مهارت‌های بیرونی» نامید، چون باید با دیگران تمرین شوند. مهارت‌های نرم بخش بزرگ‌تری از فرایند هستند و در تبدیل‌شدن به عکاسی موفق اهمیت بیشتری دارند.
- ارتباط برقرارکردن: توانایی برقراری ارتباط با مردم و صحبت‌کردن درمورد علایق، پس‌زمینه‌ها و هرچیزی به‌جز عکاسی مهارت نرم بسیار مهمی است. برای این کار باید لبخند بزنید، بی‌ریا و واقعی باشید، به شنیدن حرفهای دیگران علاقه‌مند باشید. این شامل توانایی استفاده از واژه‌های مثبت و تقویت‌کننده و همچنین ارائه راه‌حل‌هایی مثبت برای درخواست‌های گاها تصادفی مشتریان است.
- درک دیگران: توانایی پرسیدن سؤالات هدفمند بخشی از ارتباط است، ولی جزء اصلی مهارت نرم، درک آنهاست. نحوه بیان واژه‌ها و نحوه انتقال دیدگاه خود به مشتریان بسیار مهم است. درک دیگران یعنی کمتر صحبت‌کردن و بیشتر گوش‌دادن و پرسیدن سؤالات هدفمند برای فهمیدن دیدگاه آنها. باید خواسته‌ها، نیازها و نگرانی‌های مشتریان خود را درک کنید و بتوانید به این نگرانی‌ها و خواسته‌ها پاسخ دهید.
اگر می‌خواهید عکاس موفقی شوید باید تمام این مهارت‌های کلیدی را داشته باشید و میان این چهار مهارت تعادل برقرار کنید.
چطور یک عکاس حرفهای شویم؟
برای اینکه عکاسی حرفهای شوید باید مراحل زیر را طی کنید:
۱. پیداکردن جایگاه خود
عکاسان حرفهای افرادی خلاق هستند که معمولا در محیط‌های خاصی کار می‌کنند که در آنها عکس‌های یک یا چند نوع سوژه را ثبت می‌کنند. پیش از ورود به حرفه عکاسی بهتر است که جایگاه خود را پیدا کنید، یعنی حوزه‌ای که می‌خواهید به‌عنوان عکاسی حرفهای در آن کار کنید. عواملی که در زمان انتخاب رشته تخصصی خود باید در نظر بگیرید عبارت‌اند از:
- سوژه‌های عکاسی موردعلاقه‌تان؛
- علاقه به کارکردن در فضای بسته یا فضای باز؛
- علاقه به عکس‌گرفتن از رویدادهای زنده؛
- لذت‌بردن از کار با مشتریان در محیط استودیو؛
- احساس رضایت از عکس‌گرفتن از مشتریان، رویدادها یا محصولات؛
- صدا، چشم‌انداز و مأموریت برند شما.
رشته‌های تخصصی مختلفی در عکاسی وجود که می‌توانید یکی از آنها را انتخاب کنید. لیست زیر، خلاصه‌ای است از برخی از پرطرفدارترین سبک‌های عکاسی که هنرجویان معمولا روی یکی از آنها تمرکز می‌کنند:
- عکاسی پرتره؛
- عکاسی تجاری (عکاسی فشن، عکاسی معماری، عکاسی صنعتی و…)؛
- عکاسی هوایی؛
- عکاسی هنری؛
- عکاسی خبری.
۲. پرورش مهارت‌ها
نخستین گام در مسیر آموزش عکاسی حرفه ای یافتن برنامه آموزشی است که با اهدافتان همخوانی داشته باشد. برنامه‌های آموزشی متفاوتی وجود دارد که برای هنرجویانی با اهداف شغلی و سطح تعهد آموزشی متفاوت طراحی شده‌اند. این برنامه‌ها از دوره آموزشی عکاسی با دریافت گواهینامه عکاسی تا مقطع کارشناسی ارشد متفاوت‌اند.
دوره‌های آموزش عکاسی بسته به آموزشگاه متفاوت هستند. این دوره‌ها می‌توانند شامل آموزش‌هایی در سطح ابتدایی باشند که به ۶ تا ۱۰ جلسه آموزشی محدود می‌شوند. دوره‌های کاردانی عکاسی نیز معمولا دوساله هستند. دوره‌های کاردانی نسبت به دوره‌های آموزشگاه‌هایی که گواهینامه عکاسی ارائه می‌دهند، زمینه عکاسی و هنری فرد را بیشتر تقویت می‌کنند و فنی‌تر هستند.
شاید کارفرمایان داشتن مدرک دانشگاهی در رشته عکاسی را الزامی ندانند، ولی تحصیل در این رشته می‌تواند رزومه شما را بهبود دهد و به شما کمک کند که نمونه‌کاری باکیفیت ایجاد کنید. می‌توانید برای دریافت کارشناسی رشته عکاسی اقدام کنید یا تحصیلات خود را ادامه دهید و مدرک کارشناسی ارشد عکاسی را دریافت کنید. دوره‌های کارشناسی چهار سال زمان می‌برند، ولی دانش عمیق‌تری را ارائه می‌دهند و می‌توانند در بازار کار مزیتی رقابتی محسوب شوند. دوره کارشناسی ارشد نیز معمولا دوساله است. این دوره برنامه آموزشی پیشرفته‌ای است که می‌تواند به کسب سِمَت‌های مدیریتی مانند مدیر هنری (art director) یا عکاس ارشد منجر شود.
بعضی از مباحثی که در کلاس‌ها و دوره‌های آموزش عکاسی می‌آموزید عبارت‌اند از:
- مبانی و اصول عکاسی؛
- تاریخچه عکاسی؛
- عکاسی دیجیتال؛
- مهارت‌های ویرایش عکس؛
- عکاسی رنگی؛
- عکاسی سیاه‌وسفید؛
- عکاسی خبری.
شرکت در آزمون‌ها برای دریافت گواهینامه
گواهینامه‌های فراوانی برای عکاسان وجود دارد که بعضی از آنها ازطرف انجمن عکاسان حرفهای (Professional Photographers Association) ارائه می‌شوند. برای دریافت مدرک بین‌المللی عکاسی فنی‌و‌حرفه‌ای نیز باید به سازمان فنی‌و‌حرفه‌ای مراجعه کنید و در دوره عکاسی برگزارشده در این سازمان شرکت کنید. بعضی از گواهینامه‌های بین‌المللی عکاسی عبارت‌اند از:
- عکاس حرفهای رسمی (Certified Professional Photographer)؛
- عکاس رسمی قانونی (Certified Forensic Photographer)؛
- عکاس بیولوژیکی ثبت‌شده (Registered Biological Photographer).
۳. خرید تجهیزات عکاسی
تجهیزات عکاسی موردنیاز شما به سوژه‌های عکاسی و محیط کارتان بستگی دارد. بیشتر عکاسان از دوربین‌ها، لنزها، چراغ‌ها و سه‌پایه‌های مختلفی استفاده می‌کنند. عکاسان معمولا به‌صورت دیجیتالی عکس می‌گیرند که نیازمند تجهیزات بیشتری مانند کارت حافظه و نرم‌افزارهای ویرایش عکس است. اگر می‌خواهید از فیلم عکاسی استفاده کنید و عکس‌ها را خودتان ظاهر کنید، باید تاریک‌خانه‌ای داشته باشید و مواد لازم برای ظاهرکردن عکس، سینی‌ها و طناب‌هایی برای آویزان‌کردن عکس‌ها را نیز تهیه کنید.
تجهیزات عکاسی عبارت‌اند از:
- فلاش دوربین و ابزار نورپردازی: ضمیمه‌های فلاش دوربین، کمک‌های فوکوس، سافت‌باکس (softboxe)، فلاش‌های استودیویی.
- لنز دوربین: لنزهای ماکرو، تله‌فوتو و لنزهای زوم.
- فیلتر لنز دوربین: فیلترهای جی‌ان‌دی (GND)، فیلترهای مه (haze filters)، فیلترهای لنز تراز سفیدی (white balancing lens filters)، لنزهای واید یا زاویه‌باز (wide-angle lenses)
- رفلکتور یا بازتابنده نور عکاسی: رفلکتورهای تخته‌ای یا صفحه‌ای (Board reflectors)، رفلکتورهای لامپی (lamp reflectors)، اسکنر فیلم و اسکنر تخت یا flatbed.
۴. یادگیری نحوه کارکردن با دوربین و نرم‌افزار ویرایش عکس
پس از خرید تجهیزات باید زمانی را صرف یادگیری تنظیمات مختلف دوربین، نحوه فعال‌سازی آنها و آشنایی با نمادهای دیجیتال روی صفحه‌نمایش دوربین کنید. آشنایی با دوربین و نحوه کار با آن به تمرین و تجربه نیاز دارد. درحین یادگیری نحوه کارکردن با دوربین می‌توانید مهارت‌های عکاسی خود را نیز بهبود دهید. یادگیری نحوه کارکردن با نرم‌افزار ویرایش عکس نیز مهم است و موجب می‌شود که بتوانید به کارفرما یا مشتریانتان عکس‌های باکیفیتی ارائه دهید. دوره‌ها و آموزش‌های آنلاین فراوانی وجود دارد که نحوه کار با برنامه‌های ویرایش محبوب را به شما آموزش می‌دهند.
۵. تحقیق‌کردن
به‌ویژه اگر نمی‌خواهید آموزش و تحصیل رسمی در این رشته را دنبال کنید، تحقیق درمورد مفاهیم مهم در عکاسی ضروری است. آشنایی با این مفاهیم موجب می‌شود که بهتر بتوانید مهارت‌هایتان را پرورش دهید. منابعی مانند کتاب‌های درسی و آموزشی، نشریات هنر دیجیتال، مجلات و شبکه‌های اجتماعی می‌توانند شناخت شما از تکنیک های عکاسی و روش‌های مورداستفاده در آن را افزایش دهند. این منابع به شما کمک می‌کنند که درمورد فناوری‌های نوظهور، تجهیزات جدید و گرایش‌ها و روندهای عکاسی بهروز بمانید.
۶. گرفتن تعداد زیادی عکس
تمرین‌کردن یکی از مهم‌ترین مراحل عکاس‌شدن است، زیرا موجب می‌شود که راحت‌تر بتوانید با تجهیزات خود کار کنید، مهارت‌هایتان را شکل دهید و تکنیک‌های موردعلاقه‌تان را پیدا کنید. با تمرین‌کردن در نحوه تنظیم عکس، اصول نورپردازی در عکاسی و استفاده درست از فیلترها تجربیات ارزشمندی کسب می‌کنید. از سوژه‌های فراوان در محیط‌های مختلف عکس بگیرید. این کار به شما کمک می‌کند که زمینه‌های عکاسی موردعلاقه‌تان را پیدا کنید.
۷. ساخت نمونه‌کار عکاسی
نمونه‌کار مجموعه‌ای از بهترین عکس‌هایتان است که مهارت‌هایتان را به مشتریان و کارفرمایان نشان می‌دهد. حتما در نمونه‌کارتان عکس‌های متنوعی را، بر اساس حوزه‌ای که می‌خواهید دنبال کنید، بگنجانید. مثلا اگر می‌خواهید در زمینه عکاسی خانواده کار کنید، عکس‌های طبیعی و ژستی از کودکان، نوزادان و خانواده‌ها در محیط‌های مختلف را در نمونه‌کارتان قرار دهید. برای نمایش نمونه‌کارتان می‌توانید وب‌سایت ساده‌ای راه‌اندازی کنید و در آن مجموعه‌ای دسته‌بندی‌شده از کارهایتان را نمایش دهید.
۸. استفاده از شبکه‌های اجتماعی
عکاسان معمولا از رسانه‌های اجتماعی برای ارتباط با مشتریان و کارفرمایان بالقوه، بازاریابی برای خدمات خود و نمایش کارهایشان استفاده می‌کنند. ایجاد روابط حرفهای برای نمایش استعدادتان، یافتن شغل و شناخته‌شدن در صنایعی می‌خواهید در آنها کار کنید، بسیار مهم است. بعضی از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی عکس‌محور هستند و می‌توانید در آنها عکس‌های موردعلاقه‌تان را به نمایش بگذارید. در این صفحات می‌توانید به نمونه‌کارهایتان نیز لینک بدهید.
۹. مشغول‌به‌کارشدن در حرفه عکاسی
با داشتن مهارت‌ها، تجربیات و تجهیزات مناسب می‌توانید در یک شرکت استخدام شوید یا کسب‌وکار آزاد خودتان را راه‌اندازی کنید. با روش‌های زیر می‌توانید به‌عنوان کارمند یا فریلنسر در رشته عکاسی کار کنید:
- با شبکه خود ارتباط برقرار کنید. به آنها بگویید که می‌خواهید به‌عنوان عکاس استخدام شوید یا کسب‌وکار خودتان را راه‌اندازی کنید.
- خدمات فریلنسری ارائه دهید. در وب‌سایت‌هایی که بازدیدکنندگان در آن به‌دنبال عکاس در منطقه شما هستند، خدمات خود را فهرست کنید.
- از پلتفرم‌های فریلنسری استفاده کنید. بسیاری از سایت‌ها به عکاسان اجازه می‌دهند که خدماتشان را تبلیغ کنند و پروژه‌های عکاسی موجود را جستجو کنند.
- وب‌سایتی حرفهای بسازید. استفاده از وب‌سایت برای کسب‌وکارتان (علاوه بر نمایش نمونه‌کارها) موجب افزایش اعتبار کارتان می‌شود و زمینه عکاسی شما را مشخص می‌کند که می‌تواند به شما در یافتن شغل مناسب کمک کند.
حقوق و درآمد عکاسی و چشم‌انداز شغلی آن
حقوق و دستمزد عکاسی به نوع اشتغال، زمینه و حوزه عکاسی و میزان تجربه عکاس بستگی دارد. معمولا عکاسان تازه‌کار، فریلنسر یا پاره‌وقت درآمد کمتری دارند و عکاسان معتبر با مشتریان فراوان یا تجربه کاری زیاد درآمد بیشتری دارند. درکل درآمد عکاسی می‌تواند از ماهی ۶ میلیون تا ۱۰۰ میلیون تومان متغیر باشد. چشم‌انداز شغلی این رشته در جهان روشن است. به‌گفته اداره آمار کار ایالات متحده (BLS) فرصت‌های شغلی عکاسان تا سال ۲۰۳۰، ۱۷درصد رشد خواهد داشت. این نرخ رشد بسیار سریع‌تر از میانگین نرخ رشد ۸درصد برای تمام مشاغل است.
در صورت دریافت آموزش‌های لازم و داشتن تلاش پشتکار می‌توانید به عکاسی حرفهای و موفق تبدیل شوید و آینده روشنی پیش رو خواهید داشت. درست مانند عکاسان به‌نام و موفق ایرانی:
پرتره
- بابک فتح‌اللهی
- معین هاشمی‌نصب
- ساتیار امامی
- مریم‌زندی
- حسین فاطمی
مد و فشن
نفیسه کبودوند
معماری
- حسین فراهانی
- محمدرضا دومیری گنجی
- علی دقیق
هنری
- تهمینه منزوی
- بهمن جلالی
- نیکول فریدنی
- نیوشا توکلیان
خبری
- عباس عطار
- رضا دقتی
- مجید سعیدی
- یلدا معیری
- کاوه گلستان
- بهروز مهری
سخن پایانی
عکاسی هنری است که برای پیشرفت و حرفهای شدن در آن به تمرین و ممارست نیاز داریم. در پاسخ به این سؤال که چطور یک عکاس حرفهای شویم باید بگوییم که ابتدا باید زمینه عکاسی موردعلاقه‌تان را مشخص کنید و برای آموزش‌های لازم در دانشگاه یا آموزشگاه‌های عکاسی اقدام کنید، سپس تجهیزات و لوازم عکاسی را بخرید و با تمرین انواع تکنیک های عکاسی مهارت‌های خود را تقویت کنید. پس از یادگیری عکاسی و تقویت مهارت‌ها نیز نمونه‌کارهایتان را در وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی خود نمایش دهید.
ما در آموزال با همراهی اساتید برجسته عکاسی ایران، دوره‌های آموزش حرفهای عکاسی از پایه را طراحی و تولید کرده‌ایم که قدم به قدم تمام مراحل و نکات را به شما آموزش می‌دهند. دوره‌های آموزشی آموزال به‌صورت پروژه‌محور طراحی شده‌اند. در آموزال به شما این امکان داده می‌شود که برای رفع اشکال و یا موارد پشتیبانی، با مدرسان ارتباط بگیرید. در انتها برای فراگیرانی که در دوره‌های «با گواهی» آموزال شرکت کرده‌اند،در صورت موفقیت در تکمیل دوره، مدرک بین‌المللی به زبان انگلیسی صادر می‌شود که از طریق کد درج شده روی گواهینامه، قابل پیگیری است.
منابع: learnhowtobecome – indeed – slrlounge
طراحی لباس
معماری
زبان انگلیسی
عکاسی