نحوه بکارگیری مثلث نوردهی در عکاسی

مثلث نوردهی چیست؟

نوردهی یکی از اصلی‌ترین عناصر درعکاسی و مثلث نوردهی مفهومی ذهنی است که به عکاسان کمک می‌کند که میزان نوری که به سنسور دوربین می‌رسد را تنظیم و تعیین کنند. سه عنصر ایزو(ISO)، سرعت شاعر و دریچه دیافراگم سه ضلع این مثلث را تشکیل می‌دهند. مهم نیست که ما عکاسی آنالوگ کار می‌کنیم یا دیجیتال، برای اینکه بتوانیم نور عکس‌هایمان را کنترل کنیم باید مفهوم مثلث نوردهی و رابطه میان سه عنصر آن را بدانیم تا بتوانیم ماهرانه از آنها برای رسیدن به عکس دلخواه خود استفاده کنیم. در این ویدیو سعی کردیم چگونگی بکارگیری مثلث نوردهی در عکاسی را به صورت حرفه ای به شما آموزش دهیم.

در ادامه مطلب برخی از مفاهیم اولیه مثلث نوردهی را معرفی خواهیم کرد ولی برای آشنایی اولیه با این مفهوم پیشنهاد می‌کنیم ابتدا به مقاله مثلث نوردهی در عکاسی مراجعه کنید.

دریچه دیافراگم

دریچه دیافراگم در واقع روزنه‌ی روی سنسور دوربین می‌باشد که به نور اجازه وارد شدن می‌دهد. سایز این روزنه توسط دیافراگم که از پرده‌هایی تشکیل شده که باز و بسته می شوند تغییر می‌کند. در بعضی از لنزها این روزنه ثابت است اما اکثر لنزها دیافراگم‌های قابل تنظیم دارند تا بتوان از این طریق میزان نوری که به لنز می‌رسد را کنترل کرد.

برای فهم این موضوع کافیست که به عملکرد چشمانتان توجه کنید. وقتی که از یک محل تاریک به روشن می روید یا برعکس، قرنیه چشمانتان گشاد یا تنگ می شود و باعث می‌شود که سایز مردک چشم شما تغییر کند. در عکاسی، مردمک دوربین شما همان دریچه دیافراگم است که به کمک آن می‌توانید میزان نوری که به سنسور لنز می‌رسد را کنترل کنید. قطعا هرچقدراین روزنه یا دریچه بزرگتر باشد نور بیشتری به سنسور دوربین می‌رسد.

سرعت شاتر و مثلث نوردهی

 شاتر پرده‌ای است که در مقابل سنسور دوربین قرار می‌گیرد و تا هنگامی که شما شروع به عکاسی نکرده‌اید بسته است اما هنگامی که شاتر را فشار می‌دهید، این پرده باز شده و نور پس از اینکه از لنز و دریچه دیافراگم عبور می‌کند، به سطح حساس به نور که یا فیلم است یا سنسور دیجیتالی برخورد می کند؛ در واقع، سرعت شاتر به سادگی مدت زمانی است که این پرده باز مانده و سنسور دوربین در معرض نور قرار می‌گیرد. سرعت شاتر با مقیاس کسری از ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. اگر شما سرعت شاتر رو دو برابر کنید، به این معناست که مدت زمانی که سطح حساس به نور شما در معرض نور قرار می‌گیرد دو برابر می‌شود و باعث اضافه شدن یک گام نوری می‌شود و به تبع آن، تصویرحاصل نیز دو برابر روشن‌تر می‌شود. مثلا اگر سرعت شاتر را از ۱/۲۰۰۰ به ۱/۸۰۰۰ تغییر دهید، ( از۱/۲۰۰۰ تا ۱/۴۰۰۰ یک گام و از ۱/۴۰۰۰ تا ۱/۸۰۰۰) نوردهی شما در دو گام کاهش خواهد یافت، میزان نوری که به سنسور می‌رسد نیز یک‌ چهارم برابر می‌شود و نور تصویر شما یک‌ چهارم برابر خواهد شد.

ایزو ISO و ارتباط آن با مثلث نوردهی

ایزو میزان حساسیت سنسور دوربین شما به نور است که با اعداد معینی مشخص می شود؛ مانند ISO 100, ISO 200 و غیره. ISO  مخفف   INTERNATIONAL STANDARD ORGANISATION  است که مقیاسی برای سنجش میزان حساسیت فیلم یا سنسور دیجیتالی به نور است. هرچقدر عدد ایزو بالاتر باشد، سنسور دوربین به نور حساس‌تر است. این حساسیت بالاتر به خاطر سایز دانه‌های حساس به نور(photosensitive grains) در فیلم و همچنین نوع مواد شیمیایی خاصی است که در تهیه و تولید فیلم به کار رفته است. پس یکی از اثرات جانبی بالا بردن ایزو “نویز دیجیتالی” است. هر چقدر ایزو را بالا ببریم تصویر ما دچار نویز دیجیتالی بیشتری می‌شود.

این هم درخاطر داشته باشید که ایزو در دوربین آنالوگ با ایزو در دوربین‌های DSLR و یا بدون آینه مقادیر متفاوتی به خود می‌گیرد. در دوربین‌های آنالوگ ایزو رقمی بین ۱۰۰ تا ۶۴۰۰ به خود می گیرد، هر چقدر ایزو در دوربین آنالوگ بیشتر باشد به این معناست که حلقه فیلم به نور حساس‌تر است و خوشبختانه و در کمال سادگی این رابطه خطی است؛ مثلا حلقه فیلمی با ایزوی ۴۰۰ دو برابر حلقه فیلمی با ایزوی ۲۰۰ به نور حساس است و اصولا عکاسان براساس حلقه فیلمی که با آن عکاسی می‌کنند ایزوی دوربین را تنظیم می‌کنند و آن را در تمام مدتی که با آن عکاسی می‌کنند ثابت نگه می دارند اما یکی از مزیت‌های بزرگ دوربین‌های دیجیتال این است که می‌توان ایزو یا حساسیت سنسور به نور را در هنگام عکاسی تغییر داد. برخلاف عکاسی آنالوگ، ایزو دیگر یک مقدار ثابت مختص به نوع حلقه فیلم نیست و تبدیل به یک قابلیت و کارکرد الکترونیکی در دوربین‌های دیجیتال شدهاست. اکنون دوربین‌های دیجیتال به شما این امکان را می‌دهند که با فشار یک دکمه یا چرخش یک سوییچ، ایزوی هرتصویر را تغییر دهید.

جمع بندی

ترکیب این سه تنظیم اصلی دوربین؛ یعنی ایزو، سرعت شاتر و دریچه دیافراگم، دست به دست هم می‌دهند تا شما به حالت نوردهی مناسب برسید. اما شاید بپرسید  لغت «مناسب» اینجا چه معنایی دارد و اصلا «نوردهی مناسب» چه تعریفی دارد؟ باید گفت که مناسب را شما تعریف می‌کنید!

 صدها ترکیب ایزو، دیافراگم و سرعت شاتر وجود دارد و اما اینکه ترکیب مناسب برای تصویر شما چه باشد، بستگی به دید هنری شما و تصمیم شما به عنوان عکاس دارد. عکاسی یک هنر است و شما برای عکس گرفتن لازم نیست از هیچ فرمول یا قاعده خاصی پیروی کنید، اما آشنا بودن با نحوه‌ی کار این سه عنصر و مثلث نوردهی به شما کمک می‌کند که روی تصاویری که می‌گیرید کنترل بیشتری داشته باشید و بتوانید با استفاده از دوربین‌تان ایده‌های مختلفی که در سر دارید را عملی کنید.

محتوای نمایش داده شده نمونه‌ای از آموزش جامع عکاسی مقدماتی آموزال بود که در این دوره سعی شده تمام مهارت‌های لازم برای حرفه‌ای شدن در حوزه عکاسی به صورت اصولی و آسان آموزش داده شود. این دوره به صورت مقدماتی تا پیشرفته، علاوه بر مطالب مربوط به تکنیک‌های عکاسی، ویرایش و ادیت عکس را هم به صورت حرفه‌ای آموزش می‌دهد که با اتمام این دوره شما می‌توانید مدرک معتبر دانشگاه صنعتی امیرکبیر را دریافت کنید!