مراحل تنظیم یک برنامه برای یادگیری زبان موثر
داشتن برنامه‌ریزی شخصی متناسب با فعالیت‌های روزمره برای یادگیری زبان انگلیسی موضوع مهم و تأثیرگذار برای آموزش زبان انگلیسی محسوب می‌شود. بنابراین اگر شما نیز در حال یادگیری زبان انگلیسی هستید با یک برنامه‌ریزی درست و قوی و تعیین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت میتوانید مهارت‌های چهارگانه زبان انگلیسی را یاد بگیرید. برنامه‌ریزی رویای شما برای یادگیری زبان را به حقیقت بدل و به شما در رسیدن به هدفتان کمک میکند. بسته به اهمیت برنامه‌ریزی در آموزش زبان انگلیسی ما در این مقاله به چگونه یک برنامه یادگیری زبان موثر تنظیم کنیم؟ خواهیم پرداخت. پس در ادامه مطلب با آموزال همراه ما باشید.
داشتن یک برنامه منظم برای یادگیری زبان
داشتن یک برنامه منظم و منسجم برای آموزش زبان انگلیسی مهم‌ترین ابزار برای یادگیری زبان محسوب می‌شود. داشتن برنامه به زبان‌آموز کمک میکند تا بتواند در کمترین زمان بر دانش زبان انگلیسی خود بیفزاید. داشتن یک برنامه منظم و منسجم مزایای زیادی برای داوطلب دارد که برخی از مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- برنامه یادگیری زبان به مدیریت فرایند یادگیری زبان کمک شایانی میکند و باعث می‌شود تا یادگیری زبان برایتان چندان دشوار به نظر نرسد
- داشتن برنامه باعث می‌شود تا بتوانید میزان پیشرفت خود را ببینید
- داشتن برنامه یادگیری زبان به شما کمک میکند تا بتوانید برای خودتان اهدافی را تعیین و برای رسیدن به آن تلاش کنید
- داشتن برنامه منظم به این معنی است که شما خیلی راحت میتوانید بسته به توانایی و تعیین سطح زبان انگلیسی خود سرعت مناسبی را برای یادگیری زبان برنامه‌ریزی و تنظیم کنید
تعیین اهداف واقع‌بینانه
داشتن برنامه یادگیری زبان بسیار مهم است، به همین دلیل لازم است به هنگام تنظیم برنامه اهداف و دلایل خود را شرح دهید. به این صورت که بیان کنید هدفتان از یادگیری زبان چیست؟ آیا برای مطالعه است یا قصد مهاجرت یا سفر دارید. می‌خواهید در آزمون‌های بین‌المللی شرکت کنید و یا برای موقعیت شغلی بهتر قصد دارید زبان را یاد بگیرید. اهداف خود را به صورت واقع‌بینانه الویت بندی کنید به این صورت که ابتدا از اهداف مهم خود شروع و به اهداف کم اهمیت تر برسید.
تعیین هدف قبل از برنامه‌ریزی به شما کمک میکند تا برای رسیدن به هدف خود تلاش و اهداف خود را ببینید و آنها را لمس کنید. اهدافتان در واقع چراغ راهنمای شما محسوب می‌شود که به شما کمک میکند تا برنامه یادگیری زبان را براساس آن سازمان‌دهی کنید؛ چرا که این اهداف هستند که مشخص می‌کنند شما باید چه چیزی را یاد بگیرید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید.
ایجاد انگیزه
انگیزه نیرو محرک برای برنامه یادگیری زبان محسوب می‌شود، چرا که بدون داشتن انگیزه لازم حتی با داشتن بهترین برنامه‌ریزی‌ها نیز نمی‌توان به اهداف و مقصد مورد نظر رسید؛ بنابراین بسیار مهم است که قبل از برنامه‌ریزی با ایجاد انگیزه لازم شوق یادگیری زبان را از درون شعله‌ور کنید به گونه‌ای عطش یادگیری به بخشی از برنامه روزانه شما تبدیل شود.
داشتن انگیزه بسیار مهم است، پس قبل از هر اقدامی یک انگیزه مضاعف برای خود ترسیم کنید، به طور مثال انگیزه خود از یادگیری زبان را میتوانید شرکت در آزمون‌های بین‌المللی زبان همچنین آیلتس و تافل و گرفتن نمره بالا در نظر بگیرید. از بهترین راه‌های ایجاد انگیزه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- خودتان را در زمان آینده تصور کنید
- یک شریک یا پارتنر مناسب برای برنامه یادگیری زبان خود پیدا کنید
- در حد امکان در روزمرگی‌های خود از کلمات انگلیسی استفاده کنید
- محیط اطراف خود همچون گوشی، کامپیوتر و کتاب‌های خود را انگلیسی کنید
- به خود انگیزه دهید که در حال پیشرفت هستید
- انگلیسی را در دنیای واقعی خود تصور کنید
- خودتان را باور کنید و قدم‌هایتان را برای موفقیت محکم تر بردارید
مراحل تنظیم یک برنامه‌ریزی دقیق برای یادگیری زبان
مراحل تنظیم یک برنامه یادگیری زبان بسته به مشغله‌های کاری و نیازهای فردی تنظیم می‌شود؛ به طور کلی می‌توان مراحل تنظیم یک برنامه‌ریزی دقیق و منسجم را به قرار زیر تنظیم نمود:
- تعیین هدف
مرحله اول برای تنظیم برنامه یادگیری زبان تعیین هدف است که مهم و تأثیرگذار در یادگیری زبان است. در این مرحله همانطور که در بالا نیز اشاره نمودیم، شما باید اهداف خود را به صورت دقیق مشخص کنید. اهدافتان در واقع به برنامه‌ریزی شما جهت می‌دهد و شما را برای رسیدن به هدفتان هدایت میکند. در تعیین هدف باید به برخی موارد همچون تعیین هدف‌های اصلی، تعیین هدف‌های زمانی، تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت، مشخص کردن اولویت‌ها، هدف‌های قابل اندازه‌گیری و مواردی از این قبیل توجه نمود.
- برنامه‌ریزی زمان
علاوه بر انتخاب هدف داشتن برنامه‌ریزی زمان نیز موضوعی مهم به شمار می رود. در این مرحله لازم است برنامه یادگیری زبان خود را براساس زمان مشخص در هفته یا روزانه مشخص کنید. مثلاً روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یا هفته‌ای ۳ الی ۴ ساعت را به یادگیری زبان اختصاص دهید. توجه داشته باشید که در این مرحله مهم است زمان خود را بیان و مهارت‌های خواندن، نوشتن، گفتاری و شنیداری را تقسیم کنید و هر چهار مهارت را به صورت اصولی یاد بگیرید. اگر هدفتان این است که در طول ۶ ماه زبان را یاد بگیرید باید برنامه زمانی خود را به گونه‌ای تنظیم کنید که طی ۶ ماه برای مهارت‌های چهار گانه زبان مسلط شوید.
- منابع آموزشی
منابع آموزشی مهم‌ترین اصل و کمک‌کننده داوطلب برای پیشرفت در یادگیری زبان محسوب می‌شود. در برنامه‌ریزی خود حتماً منابع مورد استفاده را نیز مشخص کنید. از منابع مختلف آموزش مکالمه زبان انگلیسی می‌توان به کتب درسی، منابع آنلاین، گوش دادن به موسیقی، پاکدست، فیلم، سریال، اپلیکیشنها و … اشاره نمود.
- تمرین و تکرار
بدون تمرین و تکرار یادگیری زبان مشکل است؛ بر همین اساس لازم است روزانه تمرین و مطالب را تکرار کنید. مکالمه را با افراد هم سطح یا کمی بالاتر از خود تمرین کنید برای این منظور میتوانید از دوره آنلاین زبان انگلیسی و یا گروه‌های تعاملی آموزش زبان در بستر شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید.
- تعهد و پیگیری
مهم است به برنامه‌ریزی که خود آن را مشخص و تعیین نموده‌اید، تعهد داشته باشیم و در این راه از تنبلی و تسلیم شدن خودداری کنید. اگر برنامه کاری یا تحصیلی با برنامه آموزش زبان به تداخل خورده بدون اینکه پا پس بکشید برنامه یادگیری زبان خود را دوباره تنظیم کنید و انگیزه خود را حفظ کنید.
- تلاش برای تکمیل اهداف
برای رسیدن به اهداف مد نظر خود و تکمیل این اهداف باید تلاش مضاعف کنید. تلاش برای تکمیل اهداف شامل فعالیت‌های مختلفی می‌شود که از مهم‌ترین آنها می‌توان به تعهد به برنامه‌ریزی، پیگیری پیشرفت، انگیزه بخشی و جلوگیری برای از دست دادن انگیزه اشاره نمود.
- جمع‌بندی و خلاصه
در پایان یک جمع‌بندی و خلاصه از برنامه یادگیری زبان خود شامل اهداف، انگیزه‌ها، مدت زمان یادگیری و مواردی را که مورد نیاز است ارائه دهید.
تعیین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت
به هنگام استفاده از پکیچ آموزش زبان انگلیسی تعیین اهداف بلندمدت و کوتاه مدت گامی مهم برای یادگیری زبان محسوب می‌شود. برای تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین این روش‌ها به قرار زیر هستند:
اهداف کوتاه مدت در برنامه یادگیری زبان
تعیین اهداف کوتاه مدت پس از تعیین سطح زبان انگلیسی به شما کمک میکند تا بتوانید مسیر یادگیری زبان را روشن تر ببینید و با انگیزه بیشتری به کار خود ادامه دهید. شما میتوانید از آزمون تعیین سطح رایگان انگلیسی آموزال برای دانستن سطح زبان خود کمک بگیرید. از اهداف کوتاه مدت می‌توان به یادگیری ۱۵ واژه جدید در هفته، تماشای هفته‌ای یک یا دو فیلم با زیرنویس، تمرین روزانه مکالمه و مواردی از این قبیل اشاره نمود. به هنگام تعیین اهداف کوتاه مدت می‌بایست به موارد زیر توجه نمود:
- مشخص و قابل اندازه‌گیری باشد
- دارای زمانبندی مشخص باشد
- قابل دستیابی باشد
- با نیازها و علایق شما همخوانی داشته باشد
- قابل ارزیابی باشد به گونه‌ای که بتوان پیشرفت خود را ارزیابی نمود
اهداف بلندمدت در برنامه یادگیری زبان
علاوه بر تعیین اهداف کوتاه مدت برای آموزش زبان انگلیسی، شما باید از اهداف بلندمدت نیز برای یادگیری کمک بگیرید؛ چرا که اهداف بلندمدت مسیر یادگیری را به صورت کلی و با دید بلندمدت برنامه‌ریزی میکند. از اهداف بلندمدت می‌توان به تسلط بر مکالمه روزانه تا پایان سال، قبولی در آزمون‌های بین‌المللی همچون تافل و آیلتس یا موارد دیگر، نوشتن مقاله علمی، تسلط بر مهارت‌های چهارگانه زبان و .. اشاره نمود. از نکات مهم برای برنامه‌ریزی زبان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تصور کنید می‌خواهید به چه چیزی برسید
- هدفتان را مشخص کنید به گونه‌ای که قابل اندازه‌گیری باشد
- اهداف خود را به مراحل کوچکتر تقسیم کنید
- پیشرفتتان را ارزیابی کنید و تغییرات مورد نیاز را اعلام کنید
توجه داشته باشید که با تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت و پیگیری آنها میتوانید مهارت‌های زبانی خود را بهبود ببخشید و به هدفتان نزدیک تر شوید.
انتخاب روش‌های مناسب برای یادگیری زبان
| روش | مخفف | توضیحات مختصر | مناسب برای |
|---|
| روش ترجمه گرامر | GTM | تمرکز بر خواندن و نوشتن از طریق ترجمه و گرامر | همه زبان‌آموزان |
| روش مستقیم | DM | حذف ترجمه به زبان مادری و استفاده از زبان مقصد | همه زبان‌آموزان |
| روش صوتی یا شنیداری | ALM | تأکید بر شنیدار، گفتار، خواندن و نوشتن؛ مناسب برای آموزش کودکان | کودکان و مبتدیان |
| آموزش زبان جامع | CLL | یادگیری زبان به صورت جمعی و اجتماعی | زبان‌آموزانی که به یادگیری گروهی علاقه دارند |
| روش سکوت | Silent way | تمرین بیشتر برای زبان‌آموزانی که مکالمه را گذرانده‌اند | زبان‌آموزان پیشرفته |
| روش CLT | CLT | یادگیری زبان بدون سیلابس خاص؛ تمرکز بر تسلط بیشتر بر زبان | زبان‌آموزان با آشنایی متوسط به بالا |
| روش CBI | CBI | یادگیری زبان عمومی و تخصصی در یک راستا | دانشجویان و زبان‌آموزان دانشگاهی |
| روش مشارکتی | Participatory approach | آموزش بر اساس نیازهای خاص داوطلبان، مانند آموزش زبان برای خلبانان یا مدیران | حرفه‌ای‌ها و داوطلبان خاص |
برای یادگیری زبان روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی از مهم‌ترین این روش‌ها به قرار زیر هستند:
- روش ترجمه گرامر(GTM)
روش ترجمه گرامر با نام علمی و انگلیسی GTM از قدیمی‌ترین روش‌های یادگیری زبان در جهان محسوب می‌شود. این روش مهارت خواندن و نوشتن را تقویت میکند. بنابراین می‌توان گفت در این روش از مهارت‌های چهارگانه زبان خواندن و نوشتن اهمیت بالایی دارد.
- روش مستقیم (Direct Method)
روش مستقیم که بیشتر با نام انگلیسی DM شناخته می‌شود، در واقع نسخه بروز شده روش ترجمه گرامر است. در این روش ترجمه به زبان مادری کاملاً حذف شده و هیچ ترجمه‌ای از زبان مبدأ وجود ندارد. مطالب در این روش به زبان مقصد یا زبان دوم توضیح داده می‌شود. از تجهیزات آموزشی این روش می‌توان به تصاویر، زبان بدن، نمودارها و مواردی از این قبیل اشاره نمود.
- روش صوتی یا شنیداری ALM
روش صوتی یا شنیداری به اختصار ALM بیشتر برای آموزش زبان کودکان کاربرد دارد. این روش در خلاء جنگ جهانی دوم برای آموزش به سربازان برای رمز گشایی مورد استفاده قرار می‌گرفت. این روش ترکیبی از دو روش گرامر و مستقیم است که در آن روانشناسی آموزش نیز دخیل است. اولویت آموزش مهارت‌های چهارگانه زبان انگلیسی در این روش به صورت شنیدار، گفتار، خواندن و نوشتن است.
- آموزش زبان جامع CLL
آموزش زبان جامع Community Language Learning مخفف CLL بر ماهیت اجتماعی زبان انگلیسی تاکید دارد. این روش بر این باور است که زبان همچون یک پدیده اجتماعی است که باید به صورت جمعی اتفاق بیفتد. بر همین اساس در این روش مربی یا مدرس به عنوان رهبر کلاس عمل میکند. پس از مطالعه یک مطلب افراد برای آموزش به گروه‌های مختلفی تقسیم و مطالب را به صورت‌های مختلف تمرین می‌کنند.
- روش سکوت یا Silent way
Silent way از روش‌های تدریس زبان انگلیسی محسوب می‌شود. این روش مناسب آن دسته از افرادی است که دوره‌های مکالمه بیشتری را گذرانده‌اند و به دنبال تمرین و تجربه هستند. بحث کلاس‌های آزاد نکته مهم این روش محسوب می‌شود که در آن سکوت ابزار مناسبی است، به این معنی که مدرس زیاد حرف نمی زند و اجازه می‌دهد زبان‌آموزان با یکدیگر تمرین کنند.
- روش CLT
روش CLT مخفف عبارت Communicative Language Learning برای آن دسته از افرادی که آشنایی با زبان انگلیسی دارند و به دنبال تسلط بر آن هستند مناسب است. مزیت این روش در این است که از سیلابس خاصی پیروی نمی‌کند و در هر جلسه سرفصل‌های متفاوتی را در مورد یادگیری ارائه میکند.
- روش CBI
روش CBI مخفف عبارت Content based instruction روشی است که در اکثر دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود. یادگیری زبان عمومی و تخصصی در این روش در یک راستا قرار دارند.
- روش Participatory approach
روش Participatory approach روشی است که در کلاس درس آموزش داده می‌شود و بر حسب نیاز داوطلبان است. به طور مثال مواد آموزشی زبان برای خلبانان، مدیران و حسابرسان متفاوت از یکدیگر است.
مقایسه روش‌های مختلف یادگیری زبان
هر کدام از روش‌های آموزش زبان انگلیسی به نوبه خود دارای نقاط قوت و ضعفی هستند. روش گرامر بر خواندن و نوشتن تاکید دارد و روش مستقیم مهارت‌های شفاهی آموزش زبان همچون گفتار و شنیدار را در اولویت قرار می‌دهد.
زبان صوتی و شنیداری بر مهارت شنوایی تمرکز دارد و این در حالی است که روش آموزش زبان جامع برای یادگیری مشارکت فعال تاکید میکند که نکته ضعف آن این است که بر اثربخشی دیگر اعضای تاکید دارد. در روش سایلنت و سکوت برخلاف سایر روش‌ها تعامل و گفتگو از طریق بحث آزاد در اولویت است.
در روش CLT نیز سرفصل متفاوت از یکدیگر هستند و بیشتر زبان تخصصی آموزش داده می‌شود، ولی در روش CBI آموزش‌های تخصصی و عمومی هر دو در یک راستا مورد آموزش قرار می‌گیرند.
انتخاب منابع مناسب برای یادگیری زبان
انتخاب منابع مناسب برای برنامه یادگیری زبان نقش مهمی در آموزش زبان دارد؛ چرا که افراد براساس منابعی که در اختیار دارند اقدام به برنامه‌ریزی و آموزش زبان می‌کنند. از مهم‌ترین منابع آموزش زبان می‌توان به کتاب‌های خودآموز، اپلیکیشنها، استفاده از پکیچ آموزش زبان انگلیسی، منابع صوتی و تصویری و … استفاده نمود.
استفاده از منابع آنلاین و اپلیکیشنها
استفاده از منابع آنلاین و اپلیکیشنها به عنوان منابع کمک آموزشی در کنار منابع دیگر به تسریع روند یادگیری زبان کمک میکند. بنابراین بسیار مهم است در برنامه یادگیری زبان زمان کافی برای منابع آنلاین و اپلیکیشنها نظر بگیرید. اکثر این برنامه‌ها در کنار آموزش لغات و گرامر مهارت‌های ۴ گانه زبان را با ساختاری جدید آموزش می‌دهند.
چطور پیشرفت زبان انگلیسی خود را متر کنیم
پس از آموزش زبان انگلیسی و کسب مهارت در این زمینه شما باید پیشرفت خود را مورد سنجش و اندازه‌گیری قرار دهید. برای این منظور روش‌های مختلفی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به برگزاری آزمون تعیین سطح زبان، سایتهای ارزیابی زبان، مصاحبه و مواردی از این قبیل اشاره نمود.
استفاده منظم از آزمون‌های ارزشیابی
استفاده منظم از آزمون ارزشیابی یکی از راه‌های مهم برای سنجش میزان پیشرفت زبان محسوب می‌شود. بر همین اساس لازم است که زبان‌آموز با شرکت منظم در آزمون‌های ارزشیابی مهارت خود را مورد سنجش قرار دهید و با اطمینان خاطر به مرحله بعدی برنامه یادگیری زبان قدم بگذارید.
سخن پایانی
یادگیری زبان اگر با برنامه‌ریزی همراه باشد نه تنها کسل کننده و خسته کننده نخواهد بود، بلکه بسیار لذت‌بخش و شیرین خواهد بود. بر همین اساس لازم است زبان‌آموزان قبل از هر اقدامی با یک برنامه‌ریزی منسجم و قوی به سراغ یادگیری زبان بروند. یکی از موارد مهم در یادگیری زبان تعیین اهداف و ایجاد انگیزه برای یادگیری زبان است که نقش محوری برای رسیدن به موفقیت دارد. در هر سطحی هستید با استفاده از مرکز آموزش زبان آموزال میتوانید با یک برنامه‌ریزی منسجم زبان انگلیسی خیلی راحت زبان را یاد بگیرید. اگر تجربه یادگیری زبان با استفاده از روش‌های مختلف آموزش زبان و برنامه‌های متنوع را دارید تجربیات خود را با ما و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.
یادگیری زبان بسته به نوع سطح و تلاش و پشتکار داوطلب بین ۲ تا ۱ سال طول می‌کش، البته این زمان کاملاً تقریبی است.
قطعاً بدون داشتن برنامه، هدف و انگیزه یادگیری زبان کاری سخت خواهد بود.
برای آموزش زبان انگلیسی می‌توان از منابع مختلف همچون کتاب‌ها، اپلیکیشنها، سایت ها، ویدئوها، پاکدستها و … استفاده نمود.
برای تنظیم یک برنامه منسجم با ایجاد انگیزه و تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت خود میتوانید یک برنامه منسجم و منظم از منابع مورد مطالعه، مدت زمان تمرین و نحوه تمرین تهیه کنید.
طراحی لباس
معماری
زبان انگلیسی
عکاسی
دوره های آموزشی